Magnetyczne zakładki do książek

Magnetyczne zakładki do książek to świetny projekt, który możemy zrealizować dla odwiedzających nasze Pracownie (szczególnie jeżeli są częścią biblioteki jak morąska PO) lub jako element warsztatów rękodzielniczych. To prosty, ale efektowny gadżet, który spodoba się zarówno dzieciom, młodzieży, jak i dorosłym miłośnikom książek.

Do ich wykonania wystarczy Canva do zaprojektowania wzorów, laminarka, ostre nożyczki lub ploter do papieru oraz małe magnesy. Proces tworzenia nie jest skomplikowany, a efekt końcowy – trwały i estetyczny. Takie zakładki mogą stać się pamiątką z wizyty w Pracowni, nagrodą w konkursach czy upominkiem dla lokalnej społeczności.

Opis wykonania może wydawać się długi ale wystarczy zrobić takie zakładki raz aby przekonać się, że to bardzo efektowny i prosty w wykonaniu gadżet. W poszukiwaniu inspiracji można skorzystać m.in. z Pinteresta lub filmów na YT czy TikToku wyszukując hasło „magnetic bookmark”. Na końcu tekstu znajdą się rady oparte na doświadczeniu i licznych próbach tworzenia naszych zakładek 🙂

Materiały i sprzęt potrzebne do wykonania zakładek:

• Sztywny papier, np. fotograficzny
• Drukarka
• Folia do laminowania
• Laminarka
• Magnesy
• Canva (darmowa lub pro)
• Nożyczki i/lub gilotyna (w przypadku ręcznego wycinania zakładek)
• Ploter do papieru np. Silhouette Cameo 5 oraz oprogramowanie do jego obsługi (w przypadku wycinania zakładek za pomocą plotera do papieru)

Projektowanie zakładki w Canvie

1. Wybieramy pusty projekt najlepiej odpowiadający ostatecznym wymiarom rozłożonej zakładki (w naszym przypadku to wymiar niestandardowy – 10,5 cm na 5 cm).
2. Tworzymy lub przesyłamy grafikę, która ma znaleźć się na obu częściach zakładki –u nas jest to logo Działu dla Młodzieży NASTKA. Najłatwiej jest projektować na kształtach typu prostokąt lub kwadrat, szczególnie jeżeli zakładki wycinane będą ręcznie a nie za pomocą plotera.
3. Dodajemy grafikę do projektu, następnie kopiujemy i ustawiamy je jedna nad drugą. Jedną z grafik należy odwrócić tak, aby po złożeniu obie części zwrócone były w tę samą stronę (ważne szczególnie w przypadku zakładek z tekstem). Najprościej jest użyć opcji „przerzuć” – najpierw w pionie a następnie w poziomie.
4. Dodanie „łącznika” między grafikami – aby go stworzyć wystarczy stworzyć kształt prostokąta, który następnie ustawiamy tak aby nachodził on na obie części zakładki. Następnie dopasowujemy prostokąt kolorystycznie – można użyć do to tego funkcji pipety (dostępnej w opcjach wyboru koloru) najeżdżając na tło grafiki.
5. Na koniec wybieramy wszystkie elementy i grupujemy je ze sobą oraz pobieramy całość do pliku w formacie PNG. Ważne aby przed pobraniem zaznaczyć opcję „tło przezroczyste”, w przeciwnym razie pobrana grafika będzie zawierała także białe tło obszaru roboczego.
6. Następnym krokiem jest wydrukowanie grafiki zgodnie z wybraną metodą wycięcia.

Przygotowanie grafiki do wycięcia ręcznego.

1. Pobraną grafikę wklejamy do nowego dokumentu w programie Word i powielamy, aby jak najwięcej zakładek zmieściło się na jednej stronie.
2. Drukujemy zakładki, wybierając wcześniej odpowiednie opcje jakości wydruku oraz papieru, na jakim będziemy drukować (patrz: Wskazówki na końcu instrukcji).
3. Wydrukowane zakładki należy teraz zalaminować.

Przygotowanie grafiki do wycięcia na ploterze laserowym.

1. Otwieramy program do obsługi plotera do papieru (w tym przypadku jest to Silhouette Studio dedykowany do ploterów z serii Cameo). Przygotowanie projektu zaczynamy od ustawienia strony – wybieramy odpowiedni format (tutaj A4 w pionie) oraz wybieramy opcję znaczników, które pozwolą nam na wydrukowanie a następnie wycięcie zakładek na ploterze.
2. Z menu „Plik” wybieramy opcję „Scal” i dodajemy do projektu grafikę z zakładką.
3. Powielamy grafikę tyle razy aby zmieściło się ich jak najwięcej na stronie (pilnując aby nie wychodziły poza obszar cięcia), ewentualnie dopasowujemy jej wymiary aby uzyskać jak najlepsze efekty.
4. Ponownie, z menu „Plik” wybieramy opcję „Drukuj”, gdy pojawi się okno z podglądem jeszcze raz naciskamy przycisk „Drukuj” i indywidualnie dopasowujemy opcje wydruku zależne od sprzętu na jakim pracujemy (patrz: Wskazówki na końcu instrukcji).
5. Po ustawieniu parametrów wydruku, ponownie klikamy przycisk „Drukuj” i czekamy aż nasza drukarka wykona swoją pracę a następnie przechodzimy do laminowania.

Laminowanie zakładek

1. Aby zakładki starczyły użytkownikom na dłużej, warto zabezpieczyć je laminatem. Zarówno wydruk do cięcia ręcznego jak i tego na ploterze, wkładamy do folii do laminowania i zgrzewamy wszystko w laminarce.

Wycinanie

1. Na tym etapie możemy wyciąć zakładki ręcznie – ostrymi nożyczkami po prostu wycinamy całe kształty z zalaminowanej kartki. Jest to trochę pracochłonne ale w przypadku prostych kształtów nie powinno stanowić dużego wyzwania. Po wycięciu należy przejść do punktu dotyczącego składania zakładek oraz mocowania magnesów.
2. W przypadku korzystania z plotera do papieru należy przygotować wydruk do prawidłowego wycięcia.
3. Zalaminowany wydruk umieszczamy na macie do cięcia dołączonej do plotera (upewniając się że przyklejając kartkę na siatce kierujemy się granicą kartki a nie brzegiem zalaminowanej folii). Ważne aby zadbać o odpowiednie przyklejenie kartki do maty – wystarczy przejechać po przymocowanej kartce np. wałkiem albo skrobaczką (jeżeli nasza mata jeszcze dobrze się klei)  lub brzegi kartki zabezpieczyć kawałkami taśmy malarskiej.
4. Ładujemy matę do plotera a w programie do obsługi sprzętu przechodzimy do opcji cięcia (w Silhouette Studio jest to zakładka „Wyślij”).
5. Zanim ploter rozpocznie pracę należy wybrać odpowiednie parametry cięcia – w przypadku używanego w przykładzie sprzętu jest to:
   • opcja „Brystol tekturowany ciężki”,
   • wysunięcie ostrza 10, siła 33, przejścia 2, prędkość 4.
6. Parametry cięcia należy dobrać indywidualne do posiadanego sprzętu – dużo zależy m.in. od zużycia ostrza w danym ploterze. Cięcie zalaminowanego papieru może wymagać wysokich ustawień ostrza ponieważ musi się ono przebić nie tylko przez kartkę papieru ale również przez dwie warstwy sztywnej folii.
7. Po wybraniu odpowiednich ustawień wybieramy opcję „wyślij” i czekamy aż ploter pomyślnie zeskanuj znaczniki, które wskażą mu miejsca cięcia zakładek.
8. Kiedy ploter zakończy pracę nie wyciągamy maty od razu – sprawdzamy najpierw czy ostrze dobrze przecięło materiał przez podniesienie dolnej części kartki. Cięcie udało się jeżeli kartka się podnosi a wycięte zakładki zostają na macie.
9. Jeżeli po podniesieniu kartki okaże się, że ploter jednak niewystarczająco dociął zakładki i odchodzą one razem z papierem, możemy ponownie uruchomić proces cięcia (na tych innych lub tych samych parametrach) i po wszystkim sprawdzić czy tym razem udało się wszystko wyciąć.

Zginanie i montowanie magnesów

1. Wycięte zakładki (niezależnie od wybranej metody) należy zgiąć w pół, tak aby obie części równo się na siebie nakładały. Ponieważ zakładki są zalaminowane, zaginanie ich może wymagać trochę siły – pomocna w tym przypadku jest np. kość introligatorska (zestaw kości kosztuje kilka zł na Aliexpress) lub linijka.
2. Aby ułatwić sobie zaginanie, możemy najpierw za pomocą kości i linijki zrobić rowek od środka zakładki w miejscu, w którym powinna się ona zginać w pół. Następnie składamy zakładkę tak, aby obie jej części równo się stykały a na koniec dodatkowo dociskamy miejsce zgięcia od zewnętrznej strony zakładki.
3. Ostatnim krokiem jest przyklejenie magnesów – w środku każdej zakładki musimy przykleić oczywiście dwa magnesy, które będą łączyć się ze sobą i trzymać na stronie w książce (patrz: Wskazówki na końcu instrukcji).
4. Aby przykleić magnesy musimy rozłożyć zakładkę wewnętrzną stroną do góry. Do jednej z części zakładki przyklejamy pierwszy z magnesów, następnie przyczepiamy do niego drugi, dopasowując je do siebie tak aby wyczuć moment, w którym magnesy będą stawiały największy opór przy odczepianiu jednego od drugiego. Zamykamy zakładkę aby drugi z magnesów przykleił się do przeciwnej strony gadżetu.
5. Po zamontowaniu wszystkiego, warto kilkukrotnie otworzyć i zamknąć zakładkę i upewnić się, że magnesy przyciągają się na tyle mocno aby zakładka pozostała zamknięta. Jeżeli tak się nie stanie, należy wtedy delikatnie odkleić jeden z magnesów, ponownie dopasować go do tego który pozostał w środku i jeszcze raz docisnąć zakładkę.
6. Nie polecam przyklejania magnesów od razu do obu stron zakładki – w ten sposób po zamknięciu może okazać się, że położenie magnesów jest źle dopasowane lub zostały przyklejone nierówno i przyciągają się za słabo aby zakładka pozostała zamknięta.

Wskazówki:

• Zakładki można bez problemu wyciąć ręcznie za pomocą ostrych nożyczek. Ploter wykonuje tę pracę za nas i przydatny jest w szczególności kiedy chcemy wyciąć zakładkę o nieregularnych kształtach.
• Projektując zakładki można tak przygotować element łączący dwie strony gadżetu aby rozciągał się on na całą szerokość zakładki – ułatwi to szczególnie ręczne wycinanie projektu bez wcięć na środku projektu.

Drukowanie:

• Podczas prac nad projektem, nasze zakładki drukowane były na sztywnym papierze w formacie A4 o grubości 160 i 200 g/m oraz na papierze fotograficznym. Najlepsze efekty i nasycenie kolorów daje papier fotograficzny a przy zginaniu zalaminowanych zakładek nie marszczy się on tak w miejscu zgięcia jak zwykły sztywny papier.
• Do wydruku używane były zarówno drukarka laserowa jak i atramentowa – niezależnie z jakiego sprzętu będziecie korzystać warto zadbać o wybór możliwie najlepszej jakości wydruku aby kolory zakładki były nasycone.

Laminowanie:

• Laminowanie nie jest niezbędne jednak warto zabezpieczyć zakładki aby jak najdłużej mogły służyć naszym użytkownikom.
• Do zabezpieczania używa się również metody z laminowaniem na zimno (potrzebna jest do tego odpowiednia folia oraz laminarka, która ma opcję zgrzewania wyłącznie za pomocą rolek bez użycia ciepła) lub przy użyciu folii samoprzylepnej (tutaj można skorzystać np. z folii holograficznych lub z efektem brokatu).
• Do laminowania warto użyć cieńszej folii aby łatwiej było ją wycinać i gotowe zakładki nie marszczyły się tak w miejscu zgięcia – u nas najlepiej sprawdziła się folia o grubości 2×75 mikronów (klik).

Magnesy:

• Najlepiej jeżeli magnesy użyte w zakładkach będą w miarę duże (widoczne na zdjęciach kwadraciki mają wymiar 1×1 cm) aby łatwo było je złapać podczas montażu ale jednocześnie nie za grube żeby zakładka po złożeniu nie wyglądała „topornie”.
• Najbardziej polecam magnesy samoprzylepne – to ogromnie przyśpiesza ich mocowanie i nie wymaga korzystania np. z taśmy dwustronnej. Magnesy używane przez nas przy pierwszych próbach były malutkie i bez kleju przez co ich montaż trwał zdecydowanie za długo a same magnesy słabo trzymały zamkniętą zakładkę.
• W sklepach można znaleźć także rolki taśmy magnetycznej lub arkusze np. w formacie A4 do samodzielnego wycięcia na wybrany wymiar i kształt.
• Nam najlepiej pracowało się z magnesami samoprzylepnymi (klik) – są wystarczająco duże, dobrze trzymają zamkniętą zakładkę i są tanie.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

X